Κοφίνι και παραγωγή σμηνών

Με την εξέλιξη της μελισσοκομίας κάποιοι μελέτησαν και αντέγραψαν την ανάπτυξη του σμήνους στη φυσική φωλιά και επινόησαν το κοφίνι το οποίο κυκλοφορεί σε διάφορες παραλλαγές (η πιο γνωστή μας το κοφίνι της Χαλκιδικής). Δεν είναι εύκολο στην χρήση ούτε μεταφέρεται εύκολα καθώς η κατασκευή του απαιτεί δέσιμο με τοποθέτηση τετράγωνου πανιού στη βάση για τη μεταφορά το οποίο είναι ολόκληρη ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούνταν όμως ευρέως γιατί τα υλικά κατασκευής του υπήρχαν άφθονα στη φύση χωρίς κόστος (λυγαριά – ελιά – κληματσίδα – καλάμι – πηλός – στάχτη – σβουνιά κτλ.) και μπορούσε να το φτιάξει εύκολα ο κάθε μερακλής.
Μέσα στα κοφίνια τα σμήνη ξεχειμωνιάζουν εύκολα με λίγες τροφές και την άνοιξη αναπτύσσονται πολύ γρήγορα, πράγμα το οποίο γινόταν και στα κουβούλια, και στη μετέπειτα κυψέλη «ΠΕΛΙΑΣ» μια πατέντα ενός ανήσυχου μυαλού του αείμνηστου Βλαδίμηρου Δερματόπουλου. Κατ’ επέκταση τώρα στην 8άρα, που πολύς λόγος γίνεται δίκαια επίσης δε και στην «ΑΡΓΩ» επινόηση του δασκάλου και συναδέλφου Κου Βάϊου Πανταζή.
Σημείωση: Οι κυψέλες ΠΕΛΙΑΣ και ΑΡΓΩ είναι δύο παιδιά επινοηθέντα από παθιασμένους μελισσοκόμους επιστήμονες της Μαγνησίας.

Η γρήγορη λοιπόν ανάπτυξη του κοφινιού μπορεί να εκμεταλλευτεί για παραγωγή μελισσοσμηνών ως εξής:

--1) Με τον παραδοσιακό τρόπο (το χώρισμα του κοφινιού)

Γυρίζουμε ανάποδα το κοφίνι. Ο ομφαλός της κορυφής (το ‘κτσούκι’) να πατά στο έδαφος και γύρω στο λαιμό του κοφινιού τυλίγουμε ένα πανί και βάζουμε να πατά στο χείλος ένα άλλο άδειο κοφίνι. Αρχίζουμε λοιπόν το σαλάγιασμα (ρυθμικό χτύπημα του αρχικού κοφινιού) και οι μέλισσες από το γεμάτο περνάνε στο άδειο. Εμείς κοιτάμε να περάσει η μάνα.

Αφού περάσει αρκετός πληθυσμός και η μάνα τότε κουρεύουμε τα κεριά με γόνο και μέλι και τα στερεώνουμε σ ένα άλλο κοφίνι με τις ντίζες ή τσίτες (σουφλερά ξυλάκια από καλάμι ή φτελιά). 10 περίπου cm πιο κάτω από την σκέπη του κοφινιού.

ΣΗΜ. Ο μπάρμπα Βασίλης Τρικαλιώτης λέει αστειευόμενος τις τσίτες θα τις βρείτε σε καταστήματα που εισάγουν είδη πολυτελείας από Γαλλία. Είναι ΑΣΣΟΣ στα κοφίνια και ώσπου να πεις αλεύρι χωρίζει πέντε…

Μέσα σ’ αυτό τώρα τινάζουμε ότι είχαμε μαζέψει από μέλισσες και βασίλισσα στο άδειο κοφίνι.

Στο αρχικό έμειναν μέλισσες μέλι γύρη και γόνος και θα φτιάξει μόνο του νέα μάνα. Στο καινούργιο έχουμε μέλι γύρη γόνο και μάνα.

--2) Με τον μοντέρνο τρόπο (εφεύρεσής μου):

Α.) Τοποθετούμε το κοφίνι μέσα σε μια γονοφωλιά (κλασική Langstroth) για να μάθουν οι μέλισσες να μπαίνουν απ’ την είσοδο, γιατί στο κοφίνι μπαίνουν από παντού, γύρω-γύρω.
Β.) Μία-δυο ημέρες μετά, τοποθετούμε στη γονοφωλιά 10 τελάρα άδεια και ταΐζουμε το 1,2,3,4,7,8,9,10 με σιρόπι αφήνοντας καθαρά τα 5,6 (τάισμα τελάρου χαλκιδικιώτικο, ρίχνουμε σιρόπι πολύ χλιαρό, στα κελιά των πλαισίων και από τις δυο πλευρές τους), και ξαναβάζουμε το κοφίνι πάνω στα τελάρα (το κοφίνι να είναι γερό και με κεριά μέχρι κάτω, όχι τρυγημένο). Βάζουμε και ένα πάτωμα άδειο από τελάρα πάνω στη γονοφωλιά για να στηρίζει το κοφίνι και ένα καπάκι αν θέλουμε.
Οι μέλισσες που μπαίνουν απ’ την είσοδο περνούν μέσα από τα τελάρα για να ανέβουν στο κοφίνι. Παίρνουν και το σιρόπι και το ανεβάζουν πάνω. Έτσι το κοφίνι μπλοκάρει και η μάνα από το «ζόρι» της κατεβαίνει στα καθαρά τελάρα για να γεννήσει.(υπενθυμίζουμε δυο καθαρά τελάρα είναι τα 5,6 και οι μέλισσες συνεχίζουν να καθαρίζουν τα άλλα).
Σημείωση: γεννά με φόρα πολλά αυγά ως γνωστών και λόγω του ταΐσματος.
Γ.) Μετά από 4 έως 6 ημέρες επιθεωρούμε την γονοφωλιά και εντοπίζοντας την βασίλισσα κάτω και αφού ο γόνος μας ικανοποιεί τινάζουμε και μερικό πληθυσμό απ’ το κοφίνι μπροστά στην κυψέλη και το μεταφέρουμε 20 μέτρα πιο πέρα. Αμέσως λοιπόν έχουμε ένα 6-8ράκι μελισσάκι με μάνα και αρκετό φρέσκο γόνο τον οποίο όμως βοηθάμε ταΐζοντάς το.
Δ.) Το κοφίνι θα φτιάξει καινούργια μάνα και πολύ πιθανόν να πάρουμε ένα μικρό αφεσμό (να σμηνουργήσει).
Ε.) Αυτό μπορούμε να το κάνουμε έως και 3 με 4 φορές το χρόνο στα κοφίνια μας, ανάλογα με την περιποίηση τους αρχίζοντας από τέλος Μαρτίου-αρχές Απριλίου.

Για όσους θέλουν να δουλέψουν κοφίνια για παραγωγή σμηνών και μόνο διότι για παραγωγή μελιού δε προσφέρονται θέλω να πιστεύω πως τα παραπάνω θα βοηθήσουν.